ΕΣΕΕ: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 42, 105 63 ΑΘΗΝΑ

Αθήνα, 2 Νοεμβρίου 2011

 ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

«Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ»

H επόμενη ημέρα μετά το «κούρεμα» λέει ότι οι Έλληνες θα πρέπει να ζουν πλέον χωρίς δανεικά και οι επιχειρήσεις χωρίς χρηματοδότηση. Tο σχέδιο που χαρακτηρίζεται ως το «μη χείρον βέλτιστο», καθιστά ασφαλείς τις καταθέσεις, αλλά από το «κούρεμα» των ομολόγων οι ελληνικές τράπεζες θα υποστούν σωρευτικές ζημιές 18,3 δις μέσα στο 2011. Οι τράπεζες θα βρεθούν στην άβολη θέση να είναι οι αρνητικοί συντελεστές αλλαγής του εγχώριου επιχειρηματικού χάρτη, αφού η μη χρηματοδότηση αγοράς και νοικοκυριών, θα οδηγήσει σε αναγκαστικές μεταβιβάσεις περιουσιών για την εξόφληση νέων υποχρεώσεων και παλαιών χρεών. Οφείλουν, όμως, με κάθε τρόπο να παραμείνουν κεφαλαιακά υγιείς, αφού οι διατραπεζικές αγορές θα παραμένουν κλειστές για το εγχώριο σύστημα, το οποίο θα συνεχίσει να συντηρείται αποκλειστικά από την χρηματοδότηση της ΕΚΤ.

Οι συγκεκριμένες, επομένως, απομειώσεις των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να αναπληρωθούν από τους παλαιούς μετόχους, από την ελεύθερη αγορά κεφαλαίου ή και από την πώληση περιουσιακών στοιχείων τους και πακέτων επισφαλών δανείων σε τρίτους με στόχο την άντληση ρευστότητας. Εάν δεν κατορθώσουν να ανακεφαλαιοποιηθούν επαρκώς, θα αναγκαστούν να προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης (ΤΧΣ), το οποίο θα προικοδοτηθεί με 30 δις από το EFSF.

Το θετικό είναι ότι το ευρω-σύστημα θα συνεχίσει να στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες με αποτέλεσμα οι καταθέσεις να είναι διασφαλισμένες. Παρά τη στήριξη που προβλέπεται, όλα τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, θα συνεχίσουν να κινούνται εντός ασφυκτικών πλαισίων, ως προς το ζήτημα της ρευστότητάς τους. Γρίφος, πάντως, παραμένει τι θα κάνουν οι βασικοί μέτοχοι για να σώσουν τις τράπεζες από την κρατικοποίηση και πως θα αξιοποιήσουν τα κεφάλαια από το ΤΧΣ.

Τα φυσικά πρόσωπα απ’ ότι φαίνεται δεν χάνουν από τα ομόλογα, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τα τοκομερίδια και όταν οι τίτλοι ωριμάσουν, θα πάρουν πίσω το 100% της ονομαστικής τους αξίας. Στο βαθμό που η αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους γίνεται σε εθελοντική βάση και δεν είναι υποχρεωτική, οι ιδιώτες επενδυτές δεν θα ανταλλάξουν τα ομόλογά τους με νέους τίτλους, όπως θα συμβεί αντίθετα με τους θεσμικούς επενδυτές και τις τράπεζες. Θα υπάρξει κίνδυνος, εάν δεν προχωρήσει το «κούρεμα» σε εθελοντική βάση και αποφασιστεί η υποχρεωτική μείωση της ονομαστικής αξίας στο σύνολο των ομολόγων που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Οι τιμές των ομολόγων ούτως ή άλλως παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, ακόμα και μετά την συμφωνία και η πώλησή τους πριν από την λήξη μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες, ακόμα και μεγαλύτερες του «κουρέματος», αφού οι τιμές αγοράς σήμερα είναι στο 32%-37% της αρχικής τους αξίας. Επιπτώσεις θα υπάρξουν και στα αμοιβαία κεφάλαια, των οποίων η αποτίμηση θα εξαρτηθεί από τις τεχνικές λεπτομέρειες του PSI.

Τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια, αν και έχουν μεγάλη έκθεση σε κρατικούς τίτλους, μπορεί και να μην επηρεαστούν αρνητικά από την όλη διαδικασία, έχοντας ήδη ενσωματώσει την σημαντική πτώση των ελληνικών ομολόγων στις αγορές και πολλά είναι πλέον διαπραγματεύσιμα κάτω του 50% της ονομαστικής τους αξίας. Σε περίπτωση που λάβουν μέρος στο νέο PSI, ενδεχομένως να υποστούν αρχικά μικρές απώλειες, ωστόσο εάν το πρόγραμμα υλοποιηθεί επιτυχώς και προκύψει βελτίωση των συνθηκών, τότε ίσως υπάρξει ανάκαμψη  των τιμών των ελληνικών ομολόγων και στις τιμές απόδοσης των μεριδίων που θα κινηθούν ανοδικά. Πρέπει, όμως, να υπάρξει ιδιαίτερη μέριμνα για την ρευστότητα των τραπεζών, ώστε να διατηρηθεί ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας στο 10%. (Core Tier Ι).

Από την άλλη πλευρά, η τύχη του χρηματιστηρίου και των τραπεζών είναι αλληλένδετη λόγω της μεγάλης μεταβλητότητας της αξίας των μετοχών. Πολλά εξαρτώνται από την διαπραγμάτευση της Διεθνούς Ένωσης Τραπεζών, εάν πετύχει η έκδοση προνομιούχων και όχι κοινών μετοχών που αποδυναμώνει τους Έλληνες θεσμικούς μετόχους.

 Oι αποδόσεις των τραπεζικών μετοχών μεταξύ των δυο συμφωνιών 21/7 και 26/10 και οι ζημιές των τραπεζών από το haircut είναι για το ΤΤ -84,36% και ζημιές -1,7 δις, για την Eurobank -74,82% και -4,4 δις, για την Τράπεζα Πειραιώς -72,75% και -3,7 δις, για την ALPHA BANK -65,68% και -1,6 δις, για την ETE -63,27% και -5 δις, για την ΑΤΕ -59,68% και -1,9 δις, για την MARFIN BANK -50,57% και -1,47 δις, για την  Τράπεζα Κύπρου -40,91% και -0,59 δις, για την Γενική Τράπεζα -67,98%, για την PROTON BANK -66,04%, την ΑΤΤΙΚΑ BANK -63,08 δις και για την Τ-ΒΑΝΚ -50%.

Το συνολικό πoσό που θα πρέπει να βρεθεί από τις ελληνικές τράπεζες για νέα κεφάλαια είναι 21,5 δις, το οποίο ξεπερνά πολύ την κεφαλαιοποίησή τους των 4 δις, ενώ οι πιθανές νέες επισφάλειες των τραπεζών από τα test Blackrock ίσως φτάσουν τα 10 και κατ’ άλλους τα 15 δις. Το πρόγραμμα ανταλλαγής των ομολόγων εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τρεις εβδομάδες και θα υπάρξουν διάφορες επιλογές για τους ιδιώτες, μια εκ των οποίων είναι να πάρουν το 70% σε ομόλογα και το 30% σε  μετρητά. Όλοι φυσικά ελπίζουν το ποσοστό να ξεπεράσει το 90% και να μην καθηλωθεί στο 75% της προηγούμενης προσπάθειας.

Η ISDA, η Διεθνής Ένωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγωγών, απέκλεισε το ενδεχόμενο του πιστωτικού γεγονότος, αλλά διερωτάται τι θα θεωρείται χρεοκοπία στο μέλλον που θα ενεργοποιεί τα CDS. Στο παρελθόν οι χώρες που τα τελευταία χρόνια  ελάφρυναν το χρέος τους με διαγραφή μέρους της οφειλής τους είναι η Αργεντινή, το Πακιστάν, η Μολδαβία, η Ουρουγουάη, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Εκουαδόρ, η Ουκρανία και η Ρωσία το 1998 με διαδοχικές αναδιαρθρώσεις του χρέους μέχρι το 2000 σε 24% του ΑΕΠ. Οι χρεοκοπίες και οι αναδιαρθρώσεις χρεών στο δυτικό κόσμο από το 1500 και μετά, φτάνουν τις 250, ενώ οι ελληνικές χρεοκοπίες ξεκινούν από το 1826 και έπειτα με πέντε στάσεις πληρωμών. Πρωταθλήτρια της χρεοκοπίας είναι η Γαλλία με οκτώ φορές και η Ισπανία με οκτώ στάσεις πληρωμών μέσα στο 19^ο αιώνα.

Οι τραπεζικές ανάγκες κεφαλαίων ανά χώρα της Ε.Ε. εκτός τα 30 δις της Ελλάδος είναι 26,2 δις σε Ισπανία, 14,7 δις σε Ιταλία, 8,8 δις σε Γαλλία, 7,8 δις σε Πορτογαλία, 5,2 δις σε Γερμανία, 4,1 δις σε Βέλγιο, 3,6 δις σε Κύπρο, 2,9 δις σε Αυστρία, 1,4 δις σε Σουηδία, 1,3 δις σε Νορβηγία, 0,3 σε Σλοβενία και 0,05 σε Δανία.

Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) μαζί με την Κομισιόν και τις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθεί να αποφύγει το θρίλερ με τις τράπεζες, στηρίζοντας όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες με συνολική επανακεφαλαιοποίηση 106,5 δις.

Όσον αφορά τα δεδομένα της τραπεζικής χρηματοδότησης στην ελληνική αγορά ισχύουν τα ακόλουθα:

Τραπεζική χρηματοδότηση του εγχώριου ιδιωτικού τομέα: Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα διαμορφώθηκε σε -1,3% τον Αύγουστο του 2011, από -1,2% τον Ιούλιο του 2011 και 0,0% το Δεκέμβριο του 2010. Συνολικά, τον Αύγουστο του 2011, η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν αρνητική κατά 1.310 εκατ. ευρώ (Αύγουστος 2010: αρνητική, καθαρή ροή 1.031 εκατ. ευρώ) και ανήλθε σε απόλυτα ποσά  στα 252.484 εκατ. ευρώ.

Χρηματοδότηση των επιχειρήσεων:   Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις ήταν τον Αύγουστο του 2011 αρνητική κατά 690 εκατ. ευρώ (Αύγουστος 2010: αρνητική καθαρή ροή 643 εκατ. ευρώ) ανερχόμενη στα 121.352 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης διαμορφώθηκε σε 0,5% έναντι 0,6% τον προηγούμενο μήνα (Δεκέμβριος 2010: 1,1%). Την μερίδα του λέοντος κατέχουν οι εμπορικές επιχειρήσεις καθώς η χρηματοδότηση που λαμβάνουν προσεγγίζει τα 24.661 εκατ. ευρώ.

Χρηματοδότηση των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων:  Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν αρνητική κατά 143 εκατ. ευρώ τον επισκοπούμενο μήνα (Αύγουστος  2010: αρνητική καθαρή ροή 142 εκατ. ευρώ) προσεγγίζοντας τα 15.846 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης παρέμεινε αμετάβλητος στο επίπεδο του προηγούμενου μήνα στο -4,0% (Δεκέμβριος 2010: 0,3%).

Χρηματοδότηση των ιδιωτών και των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων: Αρνητική κατά 476 εκατ. ευρώ ήταν και η καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες και τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα τον Αύγουστο του 2011, προσεγγίζοντας τα 115.286 εκατ. ευρώ, έναντι επίσης αρνητικής καθαρής ροής 246 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2010. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης προς τους ιδιώτες και τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα να σημειώσει μικρή περαιτέρω μείωση (Αύγουστος 2011:          -2,9%, Ιούλιος 2011: -2,7%, Δεκέμβριος 2010: -1,2%).

 Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η ύφεση που πλέον έχει εδραιωθεί στην ελληνική αγορά θα δημιουργήσει προβλήματα ως προς την αποπληρωμή των δανείων προς τις τράπεζες, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών να βρίσκονται στο «κόκκινο».

Η κρίση που βιώνει η οικονομία της χώρας είναι πρωτοφανής και απαιτεί άμεσες κινήσεις. Δυστυχώς, οι εταίροι μας δεν κατανοούν ότι η λιτότητα φέρνει ύφεση και αυτή με τη σειρά της ίσως να  φέρει μία ψευδεπίγραφη ανάπτυξη. Είναι λογικό ότι από μία οικονομία που βρίσκεται στα όρια της διάλυσης, οτιδήποτε και αν ανθίσει θα θεωρηθεί ανάπτυξη. Εμείς από την πλευρά μας, ως άνθρωποι της αγοράς, θέλουμε πραγματική ανάπτυξη και ευημερία για όλους.

Ανάπτυξη χωρίς την τραπεζική χρηματοδότηση της αγοράς δεν μπορεί να υπάρξει. Η διαδικασία του «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων, ουσιαστικά μεταφέρει μεγάλο μέρος του δημοσιονομικού προβλήματος στις τράπεζες με αποτέλεσμα να πληγεί ο ιδιωτικός τομέας. 

Ο επιχειρούμενος αφελληνισμός της επιχειρηματικότητας και του τραπεζικού μας συστήματος  ίσως οδηγήσει την οικονομία μας  σε ολική κατάρρευση, εάν βεβαίως αυτό δεν συμβεί από την προαναγγελία του δημοψηφίσματος, το οποίο ενδεχομένως όχι μόνο μπορεί να ανατρέψει τα όσα συμφωνήθηκαν στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, αλλά ακόμα και τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της  χώρας μας.

Η Μμε ελληνική παραγωγική τάξη, θα προτιμούσε  αυτό το δημοψήφισμα να μην είχε ανακοινωθεί ποτέ και η χώρα μας να μην ήταν στο επίκεντρο μιας νέας οικονομικής καταιγίδας που δημιουργεί καταστροφικά αδιέξοδα στις ελληνικές επιχειρήσεις.

Ας ελπίσουμε ότι η Ελληνική Βουλή θα κάνει το εθνικό καθήκον της, θα αποφασίσει για το συμφέρον της χώρας και θα δώσει στους Έλληνες μια δημοκρατική λύση.